Sloepenroute | Langs de oevers van de Zaan
Daemes & Heeren | Noord-Holland | Circa 84,5 km
Deze sloepenroute start in Aalsmeer aan de Westeinderplassen (Hollandse Plassen) en gaat via de Nauernasche Vaart en Tapsloot, de Zaan af, terug richting Amsterdam, (Amstelroute) weer naar de thuishaven in Aalsmeer.
Schippers van ‘boven het IJ’ in Noord-Holland starten bij Jachthaven Nauerna, varen noordelijk via de Nauernasche Vaart naar de Tapsloot en bij West-Knollendam zakken ze ‘langs de oevers van de Zaan’ naar het Noordzeekanaal.
VAN AALSMEER NAAR NAUERNA
Start bij Jachthaven Nieuwe Meer in Aalsmeer. Via de Brandewijnsloot richting Haarlemmermeer en aan het einde rechtsaf slaan de Ringvaart op. Dan vaar je richting Amsterdam en bij Nieuwe Meer ga je rechts de Nieuwe Meer op tot aan de Nieuwe Meersluis.
(Let op: een doorvaartvignet voor Amsterdam is nodig voor deze sloepenroute, heen voor de Schinkel en Kostverlorenvaart (tot het IJ) en terug voor de Amstelroute).
Na de sluis ga je de Schinkel op, via de Kostverlorenvaart naar het IJ. Bij de Oude Houthaven steek je het IJ over en gaat links het Noordzeekanaal op richting Nauerna. Rechtsaf bij Zijkanaal D en dan ligt Jachthaven Nauerna links van je.
NAUERNASCHE VAART
Van Nauerna naar West-Knollendam is een stuk waar je de schoonheid af en toe moet zoeken, maar er zitten toch een paar juweeltjes tussen. Na de Schermersluis zie je Molen de Paauw. Vrouwenverdrietsluis en Weelsluis zijn twee landelijk gelegen sluisjes en vormden een belangrijke schakel in de verbinding vanaf de Zaan naar de westelijk gelegen polders Assendelft en Westzaan.
Verderop zijn nog twee interessante sluisjes: de Noordersluis en de Woudaapsluis. De sluis ligt aan het westelijke einde van de Tap- of Tochtsloot naast de molen de Woudaap en geeft toegang tot de Krommenieër Woudpolder met zijn prachtige natuurschoon.
Met West-Knollendam aan je voeten is het begin van de Zaan in zicht.
LANGS DE OEVERS VAN DE ZAAN
Varen langs de oevers van de Zaan is een unieke ervaring die de rijke historie en natuurlijke schoonheid van de regio onthult. Deze schilderachtige rivier, gelegen in Noord-Holland, voert je langs iconische molens, traditionele Zaanse huisjes en levendige dorpen zoals Zaandam en Zaanse Schans.
Terwijl je rustig over het water glijdt, kun je genieten van de groene landschappen, industrieel erfgoed en charmante bruggetjes en sluisjes die de Zaan karakteriseren. Het geluid van kabbelend water en de frisse lucht maken deze tocht tot een ontspannende ontsnapping uit het dagelijks leven.
In een sloep varen op de Zaan biedt een onvergetelijke manier om de historie en natuur van dit bijzondere stukje Nederland te ontdekken.
DE POELSLUIS EN ’T ZWET
Beleving genoeg als je de tocht van West-Knollendam over de Zaan naar het Noordzeekanaal vaart. De talloze sluisjes die de verbinding zijn met het achterland, worden nog door vrijwilligers bediend en daar kun je op ontdekkingstocht.
In Wormer is De Poel zo’n juweel en via de Poelsluis kom je terecht tussen de rietkragen en kleine eilandjes die zorgen voor een sprookjesachtig decor. Daarnaast ligt ’t Zwet, een ander prachtig meertje dat bekend staat om zijn serene schoonheid.
Vaar je de Zaan weer terug op, dan zie je wel direct hoge fabrieken die ook langs de Zaan te zien zijn. Het contrast kan hier niet groter zijn.
DE ZAANWAND EN DE ADELAAR
Je vaart nu in Wormerveer en links zie je een prachtig stuk industrieel erfgoed. Pakhuis Riga is een van de weinig overgebleven Zaanse pakhuizen, er is nu een schitterende B&B in gevestigd. Vlak erna in een bocht van de Zaan kun je aanleggen (rechts) en o.a. ‘Hemels’ genieten, een echte aanrader.
Vlak voor de Zaanbrug heb je de Zaanwand (Fabriekscomplex Hollandia) een mooi voorbeeld van historische fabrieken die een nieuw leven hebben gekregen.
Je vaart weer rustig de Zaan af en zie je rechts Zeepziederij De Adelaar, waarin nu het hoofdkantoor van een modeketen is gevestigd. De adelaar boven op het complex was het beeldmerk van de fabriek, maar vroeger ook voor schippers een markant baken.
ZAANSE SCHANS
Van een afstand zie je de wieken traag draaien met uitgestrekte weilanden op de achtergrond. Je kunt het niet missen, een sereen beeld. De molens hebben illustere namen als De Zoeker, De Os, De Gekroonde Poelenburg etc. Je vaart nu langs de Zaanse Schans, tussen de historie van de Zaan. De Zaanstreek was een van de eerste industriegebieden ter wereld.
In de molens wordt hard gewerkt. Het krakende, zwoegende hout en alle bewegende onderdelen in de buik van het gebouw vormen een indrukwekkend schouwspel, waarin hout gezaagd wordt of olie, meel, specerijen en kleurstoffen gemalen worden. Klim via de spannende, smalle trappen naar het molendek voor een prachtig vergezicht en zie hoe de industrie zich in de wijde omgeving ontwikkeld heeft.
Om de Zaanse Schans te bezoeken kun je kiezen uit een aantal vrije ligplaatsen of bij de jachthaven van Zeilvereeniging De Onderlinge.
DE OOIEVAAR EN HAALDERSBROEK
Je vaart nu onder de Julianabrug door en ziet links van je Molen de Ooievaar. Nergens is de Zaanse industriële geschiedenis beter in een beeld te vangen dan hier. Oliemolen De Ooievaar wordt letterlijk overschaduwd door de nootjesfabriek van Duyvis.
Een klein stukje richting het achterland ligt een kleine buurtschap, Haaldersbroek. Een aantal huizen staan nog op eilandjes en kun je er alleen via een bruggetje komen.
Op de veldjes tussen de huizen graasden vroeger het vee van de boeren. Ook hier zie je goed hoe de Zaanstreek er vroeger uit moet hebben gezien. Haaldersbroek is bekoorlijk. De oude brug in Haaldersbroek over de Braaksloot had de bijnaam Kalver Wip.
MALLEGATSLUIS EN VERKADE
Je vaart nu onder een tweetal bruggen door, de Coenbrug en Willem Alexanderbrug. Vlak voor de derde brug, de Zaanspoorbrug, zie je links de Mallegatsluis. Deze sluis ligt op de grens tussen Zaandam en Koog aan de Zaan.
Vóór de bouw van de Mallegatsluis, was er iets zuidelijker een eerdere sluis in de Lagedijk. In 1634 werd deze verlegd naar de Breedweersloot. Vanaf toen kwam de naam Mallegatsluis in gebruik, de sloot kreeg de naam Mallegatsloot. Mogelijk zijn deze geringschattende namen het eerst gebruikt door schippers, die het niet eens waren met het verleggen van de sluis.
Na de Prins Bernhardbrug zie je rechts de Verkade Fabriek. in 1886 werd de brood- en beschuitfabriek ‘de Ruyter’ gebouwd. Op de plek waar ooit molen ‘de Ruyter’ stond, de eerste meelmolen van West-Zaandam. De fabriek werd tussen 1886 en 1969 flink uitgebreid tot de Verkadefabriek die je nu kent. Sinds 2001 is dit unieke stuk Zaans erfgoed een Rijksmonument.
Het fabriekscomplex kwam in 2003 leeg te staan en werd tussen 2004 en 2009 prachtig gerestaureerd tot een multifunctioneel verzamelgebouw: De Zaanse Chocoladefabriek. Deze parel aan de Zaan is nu toegankelijk voor iedereen.
VAN HOGE DAM NAAR WILHELMINASLUIS
Je vaart nu onder de Beatrixbrug door en ziet de Wihelminasluis al opdoemen. Eeuwenlang was de Hoge Dam de enige vaste oeververbinding in Zaandam geweest. De dam vormde wel een behoorlijke hindernis voor het toenemende scheepsverkeer.
In 1900 werd een begin gemaakt met de aanleg van een nieuwe indrukwekkende sluis, naast de achttiende-eeuwse Hondsbossche sluis. In 1903 werd de sluis door koningin Wilhelmina geopend en kwam met de vernoeming van de sluis naar de koningin een ‘Zaanse traditie’ in het leven; in het vervolg zouden alle bruggen over de Zaan naar leden van het Koninklijk Huis worden vernoemd.
Je vaart rechts de Hondbossche sluis in komt middenin de historische sluis. Op een echte beleving op de Zaan en je krijgt te maken met sluiswachters met een klompje.
Je vaart nu op de Voorzaan en gaat rechts even de Oude Haven in. Je bent aan het einde gekomen van ‘Varen langs de oevers van de Zaan’. Terug naar Aalsmeer.
VAN OUDE HAVEN NAAR KOLENHAVEN
De Zaan gaat over in Zijkanaal G en komt uit op het Noordzeekanaal, daar ga je linksaf richting Amsterdam.
De route terug naar de Westeinder gaat via de Amstelroute. Op het IJ vaar je langs het Centraal Station en gaat daarna rechts het Oosterdok in. Via de Schippersgracht en Nieuwe Herengracht (aan het einde links) en kom je op de Amstel.
Ga daarna rechts het Amstelkanaal op, volg het Zuider Amstelkanaal en Olympia Kanaal tot aan de Schinkel en vaar daar links de Nieuwe Meersluis door, steek de Nieuwe Meer over en aan het eind ga je linksaf de Ringvaart van de Haarlemmermeer op.
Vaar tot na de Aalsmeerderbrug en ga dan linksaf de Aardbeiensloot in en vaar tot aan de Kleine Poel. Bij de Kleine Poel ga je links richting Kolenhaven en thuishaven Jachthaven Nieuwe Meer in Aalsmeer.
ZAAN
De Zaan stroomt meanderend van de Tapsloot bij Knollendam in het noordwesten naar het Noordzeekanaal bij Zaandam. De kronkelende waterloop met natuurlijk glooiende oevers en aftakkingen naar sloten en plassen in het omringende gebied, heeft grote invloed op het karakter van de Zaanstreek gehad.
Door de rivier de Zaan heeft het laagland van deze streek zich, ondanks de nodige overstromingen, kunnen ontwikkelen van een drassig veengebied tot het oudste moderne industrielandschap van Nederland. De Zaan is de meest Hollandse van alle rivieren in ons land.
Bron: Daemes & Heeren
Meer vaarroutes van Waterkaarten? Ontdek ze hier!